Şirketlerin yapacakları
Şirketlerin yurtiçinde veya yurtdışında olup olmadığına bakılmaksızın, ilişkili şirketlerle (kabaca akraba şirketler) yapılan her türlü mal ve hizmet alışverişi (her türlü faturalaşma için) şu çalışmaların yapılmasını zorunludur.
1. Beyanname ile verilecek "ek 2" form
Şirketler, eğer formda sorulan türden işlemleri varsa kurumlar vergisi beyannamesi ile birlikte "Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form"u (İlgili tebliğ ek 2 form) doldurarak beyanname ekinde vergi dairelerine verecekler.
Form İçeriği:
—Kuruma ilişkin genel bilgiler,
—Transfer fiyatlandırması kapsamındaki ilişkili kişilere ilişkin bilgiler
—İlişkili kişilerle gerçekleştirilen transfer fiyatlandırmasına ilişkin işlemler,
—Transfer fiyatlandırmasına konu olan işlemlerde kullanılan yöntemler,
—Kurumun yurtdışı iştiraklerine ilişkin bilgiler,
—Örtülü sermaye uygulamasına ilişkin bilgiler,
—İlişkili şirketlerden (iştirakler dâhil) temin edilen borçlara ilişkin bilgiler bölümlerini içeriyor.
Bu formla şirketlerin ilişkili işlemlerde (her türlü faturalama) kullandıkları fiyat tespit yöntemini bu formda belirtmeleri gerekiyor.
2. Hazırlanacak dosya (kişi ve kurumlar)
Bilgi için muhasebe mi?
Vergi için muhasebe mi?
Şimdi “DENETİM” için muhasebe öne çıkmaktadır.
İlişkili şirket ve kişilerle mal, hizmet ilişkisinde bulunan (birbirlerine herhangi bir nedenle fatura kesen) gerçek kişiler (gelir vergisi mükellefleri) ve kurumlar bilgi ve belgeleri (bir dosya halinde) muhafaza etmek ve istendiğinde vergi dairesi veya inceleme elemanlarına ibrazla yükümlüler.
Söz konusu bilgi ve belgeler:
—Mükellefin faaliyetlerinin tanımı, organizasyon yapısı (merkez, şube) ve ortakları, sermaye yapısı, içinde bulunduğu sektör ekonomik ve hukuki geçmişi hakkında özet bilgiler, ilişkili kişilerin tanımı (vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları vb.) ve bu kişiler arasındaki mülkiyet ilişkilerine ilişkin bilgiler,
—Üstlenilen işlevleri, sahip olunan riskleri ve kullanılan varlıkları içeren tüm bilgiler,
—İşlem konusu yıla ilişkin ürün fiyat listeleri,
—İşlem konusu yıla ilişkin üretim maliyetleri,
—İşlem konusu yıl içinde ilişkili ve ilişkisiz kişilerle yapılan işlemlerin miktarı ile fatura, hesap belgesi (dekont) ve benzeri belgeler,
—İşlem konusu yıl içinde ilişkili kişilerle yapılan tüm sözleşme örnekleri,
—İlişkili kişilere ait özet mali tablolar,
—İlişkili kişiler arasındaki işlemlere uygulanan şirket içi fiyatlandırma politikası,
—İlişkili kişiler tarafından farklı muhasebe standartları ve yöntemleri kullanılıyor ise bunlara ilişkin bilgi,
—Gayri maddi varlıkların mülkiyetine ve alınan veya ödenen gayri maddi hak bedellerine ilişkin bilgi,
—Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin seçilme nedeni ve uygulamasına ilişkin bilgi ve belgeler (iç ve/veya dış emsaller, karşılaştırabilirlik analizi),
—Emsallere uygun fiyat ya da kâr payının saptanmasında kullanılan hesaplamalar ve yapılan varsayımlara ilişkin ayrıntılı bilgiler,
—Belli bir emsal fiyat aralığı tespit edilmişse, bu aralığın tespitinde kullanılan yöntem,
—Emsal fiyatın tespit edilmesi için gerekli diğer belgeler.
Şahıs ortakların verdikleri borçlar konusuna dikkat!
GVK'nda yapılan yeni düzenleme ile şahıs işletmeleri de örtülü kazanç dağıtımı kapsamına alınmıştır. Artık ortakların ortak oldukları işletmelere verdikleri borçlar (faiz ve kur farkı olmazsa) şahıslar açısından problem yaratabilme ihtimali taşımaktadır. Bu konuyu ayrıca ele almakta yarar var.
Daha geniş bilgiler tebliğde yer almaktadır.
ÖRTÜLÜ SERMAYE KONUSU
Örtülü Sermeye: İlişkili kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak alınan borçların öz sermayenin 3 katını aşan kısmı örtülü sermaye sayılacağı varsayılmakta.
Şimdi bu yeni düzenleme ilişkili kişiler kavramını getirmiştir. İlişkili kişiler, ilişkili kişilerle ilişkili kişiler ilişiğindeki kişiler ve öz sermaye kavramını hatırlatmakta yarar vardır.
Çünkü bir örtülü sermaye tespit edildiğinde KV mükelleflerinin başına 3 şey gelebilir.
- Birincisi!
- Borç veren şirket, borç verilen para için emsal uygulamadığı varsayılırsa bu faiz üzerinden kurumlar vergisi
- İkincisi!
- Yıl sonunda bu faiz için kâr payı dağıtılmış sayarak bu pay üzerinden % 15 stopaj vergi kesintisi yapacak!..
- Üçüncüsü
- Dağıtıldığı var sayılan bu kâr payının yarısı 2006 için 18.000 YTL’yi aşıyorsa “kâr payı geliri” olarak beyanname vermek zorunda kalacak!..
İlişkili Kişiler:
- Ortak ve ortağın ilişkili olduğu kişiler olarak adlandırılmaktadır.
- İMKB’de işlem gören hisselerden edinilmesi durumlarındaysa söz konusu ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borçlarda % 10 ortaklık payı varsa o da ilişkili kişi olarak değerlendirileceği varsayılmaktadır.
Ortakla İlişkili Kişiler:
- Ortağın doğrudan veya dolaylı olarak en az % 10 oranında
o ortağı olduğu
o hissedarı olduğu
o kâr payı bulunduğu bir kuruluş
- veya
o ortakla ilişkili bir tüzel kişili sermayenin (doğrudan ya da dolaylı) % 10’unu elinde bulunduran bir gerçek kişi ya da kurum
Öz Sermaye:
TMS göre öz sermaye: Bilânço ve öz kaynaklar toplamı
VUK göre öz sermaye: Tespit edilmiş hesap dönemi başındaki öz sermaye rakamı.
Mevcutlar + Alacaklar – Borçlar = Öz sermaye mantığı
Örtülü Sermaye Sayılmayacak Borçlanmalar
İlişkili kişilerin banka ve finans kuruluşlarından ayın koşullarda kısmen veya tamamen aktardığı borçlar
Örtülü Sermaye ile ilgili diğer hususlar:
- Borcun devamlı ve uzun süre kullanılması şartı kaldırılmıştır,
- Yalnızca öz sermayenin 3 katını aşan kısım örtülü sermaye sayılacaktır,
- Süre şartı olmadan ve ticari teamüllere uygun alınan “vadeli” mal ve hizmetler için bir istisna söz konusu değildir
Örtülü Kazanç Md. 13
Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alımı ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen ya da kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç olarak öngörülmekte.
Kanuna göre uygulanacak yöntemler
- Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi,
- Maliyet artı yöntemi ve
- Yeniden satış yöntemi
Ayrıca
- Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda fiyat ve bedellere ilişkin hesaplamalar, belgeler, cetveller ve kayıtlar ispat edici kâğıtlar olarak saklama zorunluluğu getirilmiştir.
-
- İlişkili kişilere yapılacak mal veya hizmet alımında ya da satımında fiyat ve bedel tespitinde mükellefin talebi doğrultusunda Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak fiyat ve bedel tespiti yapılabileceği öngörülmektedir. Bu tür belirlemede süre 3 yılla sınırlıdır.
