Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Mehmet Yörükoğlu, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren para transferine konu olan hesap numaralarının değişeceğini ve uluslararası standartlara göre oluşturulan (IBAN), 26 karakterli hesap numaralarının kullanılacağını söyledi.
Yörükoğlu, Türkiye Bankalar Birliği Genel Sekreteri Ekrem Keskin ile birlikte, Merkez Bankası'nda düzenlediği basın toplantısında, 1 Ocak 2010 tarihinde yürürlüğe girecek olan Uluslararası Standartlar Teşkilatı'nın (ISO) çıkarmış olduğu standarda göre oluşturulan yeni banka hesap numaraları (IBAN) uygulaması hakkında bilgi verdi.
Daha sonra Merkez Bankası Bankalar ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürü Rifat Günay, IBAN'ın yeni bir hesap çeşidi veya banka kodu olmadığını, para transferine konu olan her hesaba ait bir IBAN'ın olacağını söyledi.
Mevcut uygulamada bankalardaki hesap numaralarında bir standardın olmadığını, 1 Ocak tarihinden itibaren hesap numaralarında bir standardın sağlanacağını ifade eden Günay, IBAN uygulaması ile ulusal ve uluslararası ödeme işlemlerinde para transferlerinin hızlı ve doğru bir şekilde yapılmasının sağlanacağını, ortaya çıkabilecek hatalardan ve gecikmelerden kaynaklanan maliyetlerin azaltılmasının sağlanacağını belirtti.
IBAN'ın matematiksel olarak kontrol edilebildiğinden, hesap numaralarının hatalı yazılması sonucunda oluşan para transferinin gerçekleşmemesi veya paranın yanlış hesaba gitmesi gibi hataların en aza indirildiğini kaydeden Yörükoğlu, IBAN doğrulamasının, sadece geçerli bir IBAN kullanıldığını gösterdiğini, kişi hesap numarasını eşleştirmediğini söyledi.
Türkiye'de IBAN uygulamasına konu olan hesap numaralarının 26 karakterden oluştuğunu belirten Günay, buna bir örnek olarak ''TR 02 00001 0 1111111111111111'' hesap numarasını gösterdi.
TR'nin ülke kodu olduğunu ve iki harften oluştuğunu, devamında gelen iki basamaklı rakamın kontrol basamakları olduğunu, ardından gelen beş basamaklı rakamın kuruluş kodu olduğunu, beş basamaktan oluşmayan kuruluş kodlarının sağa dayalı yazılacağı ve başına sıfır eklenerek 5 basamaklı hale getirileceğini ifade eden Günay, tek basamaklı rakamın rezerv alan olduğu, değiştirilinceye kadar sıfır olacağı, devamında gelen 16 basamaklı hesap numarasının büyük harf ve/ veya rakamlardan oluşacağını bildirdi.
-YENİ HESAP NUMARASI 26 KARAKTERDEN OLUŞACAK''
Mevcut hesap numaralarının 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren IBAN'a dönüşeceğini belirten Günay, 10 Ekim 2008 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan ''Uluslararası Banka Hesap Numarası Hakkında Tebliğ'' ile IBAN kullanımında kademeli bir geçiş sürecinin planlandığını belirtti
Buna göre, 10 Ekim 2008 tarihinden itibaren bankaların müşterileri için IBAN üretmek ve hesap sahiplerine bildirmek zorunda olduklarını, 1 Ocak 2009 tarihinden itibarende bankaların mevcut uygulamalarında müşterileri için düzenledikleri ve üzerinde hesap numarası bulunan tüm belgelerde IBAN'ı göstermelerinin gerektiğini hatırlatan Günay şöyle devam etti:
''Her banka, müşterisinin para transferine konu olan hesabı için IBAN'ı üretmiş durumdadır ve müşterisine bildirir. Parayı alacak kişi (alıcı) kendi hesabına ait IBAN'ı parayı gönderecek olan kişiye (gönderici) bildirir.
Gönderici, alıcının IBAN'ını kendi bankasına bildirir ve para transferi emrini verir. Göndericinin bankası bu IBAN'ı doğrular ve alıcının IBA'nına para transferini gerçekleştirir.
Vatandaşlar, hesaplarının bulunduğu banka şubelerinden veya söz konusu bankaların internet sitelerinden IBAN'larını temin edebilirler.
Bankalar dışında başka kişi, kurum ve kuruluşların vatandaşlarının hesaplarına ait IBAN bilgisini sağlama yetkisi bulunmamaktadır.
IBAN bilgisi sağlamak üzere kişisel, finansal veya özel bilgiler gerekmemekte olup, güvenlik açısından elektronik posta vb. yöntemlerle gelebilecek taleplere itibar edilmemesi gerekmektedir.''
-IBAN OLMAYAN HESAPLARA PARA TRANSFERİ GERÇEKLEŞTİRİLMEYECEK''-
Günay, IBAN'ın kullanılması gereken durumların Avrupa Ekonomik Alanı'nda yer alan Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile İzlanda, Linchestain ve Norveç'e yapılacak para transferleri, aynı bankanın şubeleri arasında yapılacak para transferlerinin, Elektronik Fon Transferleri (EFT) ile hesaba yapılan para transferleri olduğunu bildirdi.
IBAN'ın kullanılması gerekmeyen durumların kredi kartı hesaplarına IBAN verilmediğinden, kredi kartı ödemeleri, alıcının hesap numaralarının bulunmadığı durumlarda isme yapılan para transferleri olarak sıralayan Günay, IBAN'ın bir para transferine konu olan hesapta kullanılmaması için banka şubesine yazılı olarak başvurulmasının gerektiğini söyledi.
-FATURA ÖDEMEDE GEREKLİ DEĞİL-
Gazetecilerin bir sorusu üzerine Günay, elektrik, su, telefon, doğalgaz gibi bir başka hesaba para transferi olmayan otomatik para ödemelerinde söz konusu kuruluşların IBAN'ın bilinmesine gerek olmadığını belirtti.
Türkiye Bankalar Birliği IBAN Çalışma Grubu Başkanı Arif Belgin, bankaların müşterileri için oluşturduğu IBAN numaralarının bir maliyeti olduğunu fakat bunu müşterilerine yansıtmayacaklarını söyledi.
TBB Genel Sekreteri Keskin, bankaların ATM'lerden aldığı ücrette bir standardın sağlanıp sağlanmayacağı konusunda bir sorusu üzerine, bankaların müşterilerinden hizmetleri karşılığında alacakları ücretlerinin belirlenmesinin esas olduğunu belirterek, bu konuda belli bir standardın getirilmesinin rekabete aykırı olacağı düşüncesiyle doğru bulmadıklarını söyledi.
Bununla birlikte Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile birlikte ATM'lerden müşterilerin ödeyecekleri hesaba ilişkin yürütülen çalışmanın yarın tamamlanmasının beklediğini ifade eden Keskin, burada başka bir bankanın ATM'sinden işlem yapılması durumunda belli bir miktar hizmet bedelinin alınacağı konusunda bir uyarının geleceği ve bunun kabul edilmesi durumunda işleme devam edebileceğini söyledi.
Keksin, söz konusu uygulamanın 2010 yılının ilk yarısında faaliyete geçmesinin beklendiğini bildirdi.
