Muvazaaya Karşı Asıl İşveren - Taşeron İlişkisi Yazılı Olacak (26.5.2008 Yürürlük)
Yasayla, asıl işveren ile alt işveren (Taşeron şirket) arasında kurulan ilişkinin yazılı yapılması şartı getiriliyor.
Buna göre, iş alan alt işveren, kendi iş yerinin tescili için asıl işverenden aldığı yazılı işverenlik sözleşmesini, gerekli belgelerle, çalışma bölge müdürlüklerine bildirecek. Bölge müdürlüğünce tescili yapılan bu iş yerine ait belgeler, gerektiğinde iş müfettişlerince incelenecek. İnceleme sonucunda muvazaalı (Danışıklı) işlemin tespiti halinde, bu tespite ilişkin gerekçeli müfettiş raporu, işverene tebliğ edilecek.
İşveren, bu rapora, tebliğ tarihinden itibaren 6 iş günü içinde yetkili iş mahkemesine itiraz edebilecek. İtiraz üzerine verilen kararlar, kesin sayılacak.
Eğer itiraz edilmemiş veya mahkeme, danışıklı işlemin tespitini onamışsa, tescil iptal edilecek. Alt işverenin işçileri, başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılacak.
Yaptığı işle ilgili bölge müdürlüklerine bildirimde bulunmayan alt işverene, çalıştırdığı her işçi için 150 YTL, iş yerini muvazaalı olarak bildiren asıl işveren ile alt işveren veya vekillerine ayrı ayrı 10 bin YTL idari para cezası verilecek.
İş Kanunundaki Çalıştırma Zorunlulukları Daraltılıyor (26.5.2008 Yürürlük)
Halen zorunlu çalıştırma oranları; kamu işyerlerinde özürlüler için %4, eski hükümlüler için %2 olarak; özel sektör işyerlerine özürlüler için %3, eski hükümlüler için %1, terör mağdurları için de %2 olarak uygulanmaktaydı.
Yeni düzenlemeyle İş Kanunundaki özürlü, eski hükümlü ve terör mağdurlarının çalıştırılma zorunluluğuna da yeni düzenleme getirilerek, eski hükümlü ve terör mağdurları için işverene getirilen zorunlu istihdam kaldırılıyor.
Özel sektör işverenleri 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları iş yerlerinde yüzde 3 özürlü, kamu iş yerlerinde ise yüzde 4 özürlü ve yüzde 2 eski hükümlü işçiyi, meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştıracaklar.
Özel Sektör işverenleri Terör Mağduru ve Eski Hükümlü çalıştırma zorunluluğunda olmayacak. Kamu kurumları ise terör mağduru çalıştırma oranını binde 7’den yüzde 1’e yükseltecek.
Özürlünün İşveren Primi Devletten (1.7.2008 Yürürlük)
Elli veya daha fazla sayıda işçi çalıştıran işyerlerinde halen kontenjan dahilinde çalıştırılan özürlüler için sigorta primi işveren hissesi işverence ödenirken, yeni düzenlemeyle özel sektörün çalıştırmakla zorunlu olduğu yüzde 3’lük özürlü kontenjanında istihdam edilenlerin primleri, işveren adına Hazine tarafından ödenecek.
Yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştıran veya kontenjan fazlası özürlü çalıştıran işverenlerin, bu şekilde çalıştırdıkları özürlülerin primlerinin yarısı da şimdi olduğu gibi Hazine tarafından karşılanmaya devam edilecek.
Hazinece, Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı, işverenden karşılanacak.
Hazinece karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacak.
Bu maddeye aykırılık hallerinde tahsil edilecek cezalar, özürlülerin mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işini kurmaları, özürlünün iş bulmasını sağlayacak destek teknolojileri ve bu gibi projelerde kullanılacak.
Ağır ve Tehlikeli İşlerde Eğitim Zorunluluğu (1.1.2009 Yürürlük)
Onaltı yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocukların yanında mesleki eğitim almamış içiler de ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamayacak.
16 yaşını doldurmamış genç işçiler, çocuklar ve mesleki eğitim almamış kişileri, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştıranlara her işçi için 1000 YTL ceza uygulanacak.
Ağır ve tehlikeli işlerde mesleki eğitim zorunluluğu getiren bu madde 1 Ocak 2009’da yürürlüğe girecek.
Çalışma Bakanlığı İşyeri Kurma İzni Kaldırılıyor (26.5.2008 Yürürlük)
İşyerinin açılmasına izin vermeye yetkili belediyeler ile diğer ilgili makamlar bu izni vermeden önce, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca iş mevzuatına göre verilmesi gerekli işletme belgesinin varlığını araştırmakla yetinecekler, Çalışma Bakanlığınca verilmiş kurma izni aramayacaklar.
Bu durumda iş yerlerinin kurulmasıyla ilgili prosedürler hafifletilerek, kurma izni alma zorunluluğu yasa metninden çıkarılarak iş yeri kurulmasının özendirilmesi amaçlanıyor.
Primleri Yasal Sürede Ödeyen İşverenler Sigorta Primini Yüzde 5 Eksik Ödeyecek (1.10.2008 Yürürlük)
İşsizliğin azaltılması, yatırımların istihdam odaklı arttırılması amacıyla sigorta primleri işveren hissesinde 5 puanlık indirim yapılacak.
Kamu idareleri iş yerleri ile sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışanlar dışındaki sigortalıların; malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden işverenin ödeyeceği tutarın 5 puanı Hazinece karşılanacak.
Yüzde 5’lik Hazine yardımından yararlanmak için, özel sektör işverenlerinin, çalıştırdıkları sigortalıların aylık prim ve hizmet belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı payına isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren payına ait tutarı yasal süresinde ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması zorunlu olacak.
Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme zammı borçlarını taksitlendiren işverenler ile sosyal güvenlik prim borçlarını yeniden yapılandıran işverenler de bu hükümden yararlanabilecek.
Yapılan kontrol ve denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işverenler, 1 yıl süreyle bu desteklerden yararlanamayacak.
Yüzde 5’lik indirim diğer teşviklerden farklı olarak SPEK taban tutarına göre değil işçinin gerçek ücreti üzerinden hesaplanacak.
Spor Tesisi Yükümlülüğü Kaldırılıyor
3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun memur ve işçi sayısı 500’den fazla olan kuruluşları ve fabrikaları, öncelikle kendi personeline beden eğitimi ve spor yaptırmak için ilgili yönetmeliğinde belirtilecek esaslara göre spor tesisleri yapmaya ve antrenör tutmaya mecbur tutan 26 ncı maddesi kaldırılarak 500 ve daha fazla işçi çalıştırılan iş yerlerinde spor tesisi kurma zorunluluğuna da son veriliyor.
İşverene Kadın ve Genç İşçi İstihdamında İşsizlik Sigortası Desteği (1.7.2008 Yürürlük)
18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile kadınların istihdamını teşvik amacıyla uygulanan prim indirimi İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak.
Bu kapsamda; yeni işe alınan kadınlar ile 18-29 yaş arasındaki gençlere ait SSK primleri, 5 yıl boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak. Buna göre, kadınlar ve gençlerin, işverene ait sigorta priminin;
1. yıl için yüzde 100’ü,
2. yıl için yüzde 80’ini,
3. yıl için yüzde 60’ı,
4. yıl için yüzde 40’ı,
5. yıl için yüzde 20’si
İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak.
İşveren payına ait primlerin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için, sigortalıların aylık prim ve hizmet belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi ve sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı payına isabet eden tutarı ile İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmayan işveren hissesine ait tutarın süresinde ödenmiş olması koşulu aranacak.
Özel sektör işyerlerinde bu teşvike konu erkek işçilerin 18-29 yaşları arasında olması yetmeyecek, kadın da olsa erkek de olsa 01.07.2008 tarihinden önceki son altı aylık dönemde aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmaları, son altı ayda herhangi bir işte çalışmamış olmaları ve yine 01.07.2008 tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak, 01.07.2009 tarihine kadar yeni işe alınmış ve fiilen çalıştırılmış olmaları aranacak.
Bu koşulların sağlanması halinde SGDP’li çalışan emekli işçilerle, yurtdışında çalışanlar hariç olmak üzere 18-29 yaş arası erkek işçilerle, 18 yaşından büyük kadın işçilerin sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak sigorta primi işveren hissesinin yukarıda belirtilen oranlardaki kısmı sübvanse edilmiş olacak.
Desteklenen prim miktarı çalışana verilen ücret değil de prime esas kazanç matrahının alt sınırı baz alınarak hesaplanacak. Ücretin SPEK’i aşan kısmı üzerinden hesaplanacak sigorta primi işveren payının ödemesi işverenlerce ayrıca yapılacaktır.
İşveren tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, bu gecikme zammı işverenden tahsil edilecek. İşverenlerce bahse konu primlerin Kuruma geç ödenmesi durumunda prim tutarları üzerinden ödeyecekleri gecikme zammına ilave olarak katkı payının işsizlik Sigortası Fonu tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu’na geç ödenmesinden kaynaklanacak gecikme zammını da ayrıca ödemek durumunda olacaklar.
Bu hükümler, kapatılarak değişik bir ad veya unvan olarak aynı faaliyette açılan iş yerleri hakkında uygulanmayacak.
İşverenler hem 5084 sayılı Yasadaki teşvikten hem bu teşvikten aynı anda yararlanamayacak, tercih ettikleri birindeki teşvikten yararlanacaklar.
Kayıt dışıyla Mücadeleye Kolluk Güçleri Desteği (26.5.2008 Yürürlük)
Otel, motel, han, pansiyon, bekar odaları, kamp, kamping, tatil köyü ve benzeri her türlü, özel veya resmi konaklama yerleri ile özel sağlık müesseseleri, dinlenme ve huzur evleri, dini ve hayır kurumlarının sosyal tesislerinin sorumlu işleticileri, bu yerlerde ücretli veya ücretsiz, gündüz veya gece, yatacak yer gösterdikleri yerli veya yabancı herkesin kimlik ve geliş- ayrılış kayıtlarını, örneğine ve usulüne uygun şekilde günü gününe tutmak, genel kolluk örgütlerinin her an incelemelerine hazır bulundurmak, Devlet İstatistik Enstitüsüne, talebi halinde vermek zorunda bulunmaktadırlar.
İşte bu işletici ve yöneticilerce verilen o işyerlerinde geçici veya sürekli çalışanlara ait kimlik bilgilerini kolluk kuvvetleri ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı il müdürlükleri veya merkez müdürlüklerine bildirmek zorunda olacaklar.
Yine şehir kasaba ve köy sınırları içindeki her çeşit ticaret ve sanat amacı güden iş yerlerinde çalışanlar, öğrenci yurtları ve benzeri yerlerde çalışanlar için o yerin sorumlu işleticisi tarafından yapılması gerekli kimlik bildirimleri de kolluk kuvvetleri tarafından aynı biçimde bildirilmesi gerekecek.
Bu durumun kayıt dışını bir ölçüde engellemesi bekleniyor.
Kreş Zorunluluğu Esnekleştiriliyor (26.5.2008 Yürürlük)
Yasadan önceki duruma göre; yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150 den çok kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması ve bakılması, emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir yurdun kurulması zorunlu bulunuyor. Yurt açma yükümlülüğünde olan işverenler yurt içinde anaokulu da açmak zorundalar.
Yeni düzenlemeyle işverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, bu Yönetmelikte öngörülen nitelikleri taşıyan yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilecekler.
Kreş kurma zorunluluğu bulunan işletmeler, bu hizmeti dışarıdan alabilecek. Daha önce yönetmelikle belirtilen dışarıdan kreş hizmeti alımı, kanuna da konulmuş olunuyor.
Para Cezası Kesmeye Yetkili Birimler (26.5.2008 Yürürlük)
Para cezaları, gerekçesi belirtilmek şartıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürü tarafından kesilecek. Özürlü çalıştırma şartına uymayanlar ile izin almadan iş arayanları işe yerleştirenlere uygulanacak ceza, Türkiye İş Kurumu İl Müdürü tarafından verilecek.
