9 Mayıs 2008 Cuma

Sosyal Güvenlikte Yeni Dönem


Sosyal Güvenlikte Yeni Dönem
Geriye yönelik hükümler içeren, Anayasa Mahkemesinin İptal gerekçeleri gözetilmeden hazırlanan yeni sosyal güvenlik yasası, Resmi Gazetenin dünkü sayısında yayımlandı. Yasanın bazı maddeleri geriye doğru yürürlüğe konarken, az sayıda maddesi de yayımlandığı dünkü tarihte yürürlüğe girdi, bir kısım düzenlemeler 1 Temmuz 2008 de, bir kısım düzenleme 1 Eylül 2008 de ve tamamı 1 Ekim 2008 de yürürlüğe girecek.

01.01.2008 den itibaren yürürlüğe giren düzenleme
Dünkü Resmi gazetede yayımlana yasanın, Bankalar, sigorta ve reasürans şirketler, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettiği birlikler personeli için kuruluşmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık ve gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmadan üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilerek 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmasına ilişkin düzenleme 01.01.2008 den itibaren yürürlüğe girdi(5510 Sayılı Kanuna, 5754 sayılı Kanunun 73 ncü maddesi ile eklenen Geçici 20 nci madde).

30 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe giren düzenlemeler
Yasanın geriye yönelik olarak 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle yürürlüğe giren düzenlemeleri;
- Sağlık Hizmetlerinin ödenecek bedellerinin belirlenmesi(5510 sayılı Kanun Md. 72)
- Sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemi ve sağlık giderlerinin ödenmesi(5510 sayılı Kanun Md. 73),
- Kısmi yaşlılık aylığı bağlanması için aranan şartlar(geçici 6/7-b maddesi),
- 30 Nisan 2008 den sonra sigortalı olacakların yeni yasaya tabi olacakları(Geçici 7 nci maddenin son fıkrası)
- 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanların 7000 gün prim ödeme ve kadın 58 erkek 60 yaş şartlarıyla emekli olacakları(Geçici 9.maddenin 1.fıkrası),
- 1 Mayıs 2008 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalısı olanların, 25 tam yıl prim ödemesi kadın 58 erkek 60 yaşını doldurması ile yaşlılık aylığı bağlanacağı. Veya 15 tam yıl prim ödeme ve kadın 60 erkek 62 yaşını doldurma şartlarıyla kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olacakları(Geçici 9.maddenin 2.fıkrası),
- Mayıs 2008 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında Emekli Sandığı iştirakçisi olanların 25 tam yıl prim ödemesi, kadın 58 erkek 60 yaşını doldurmuş olması şartıyla emekli olacağı.Veya 15 tam yıl prim ödeme ve 61 yaşını doldurma şartlarıyla kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olacakları(Geçici 9.maddenin 3.fıkrası),
- 1 Mayıs 2008 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında Tarım sigortalısı olanların 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün prim ödeme ve kadın 58 erkek 60 yaşını doldurmak şartlarıyla emekli olacakları(Geçici 9.maddenin 4.fıkrası),
- 5 yıldan fazla Bağ-Kur veya Tarım Bağ-Kur prim borcu olanların yayımlanacak tebliğinden itibaren 6 ay içinde borcunu ödemeyenlerin, sigortalılıklarının durdurularak prim borçlarının silineceği, silinen borçlara ilişkin günlerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyeceği(Geçici 17. madde)
- Bankalar, sigorta ve reasürans şirketler, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettiği birlikler personeli için kuruluşmuş bulunan sandıkların 30 Nisan 2008 tarihinden itibaren bağlanmış ve bağlanacak olan gelir ve aylıklarda yapılacak artışların, 506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklara yapılan artışlardan fazla olamayacağı(Geçici 20. maddenin 12. fıkrası)

Yasanın geriye işletilmesi İptal nedenidir
Yasanın geriye yönelik olarak uygulamaya konan en dikkati çekici maddesi 30 Nisan 2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olacakların, yeni yasa şartlarına tabi olacağı maddesidir. 8 Mayıs 2008 de yayımlanan yasa, 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle geriye yönelik olarak kişilerin emeklilik şartlarını değiştiriyor. Hukuk fakültesi birinci sınıfında okumaya başlayan öğrenciye öğretilen ilk şey, yasaların makable şamil olamayacağıdır. Yani yasalar geriye işletilemeyeceğidir. Özelliklede kişilerin aleyhine hüküm içeren yasalar. Son günlerde SGK İl Müdürlüklerinin önünde sigortalı olmak için oluşan tarihi kuyrukların önüne geçmek için konan bu madde, hukuka ve sosyal güvenliğin ruhuna aykırı olduğundan, Anayasa Mahkemesinin ilk iptal edeceği madde gibi görünüyor. Sosyal güvenlikte amaç kişileri sigortalı yaparak, sosyal güvenlik şemsiyesi altına sokmaktır. Sosyal güvenlik şemsiyesi altına girenleri, şemsiye dışına çıkartmaya çalışmak sosyal güvenlik hukukuyla bağdaşmaz. En azından yeni yasa şartlarına tabi tutarak emekli olmasını zorlaştırmaktadır. Yasanın yukarıda sayılan ve geçmişe dönük uygulamaya konan maddeleri epeyce tartışılacak gibi görünüyor