12 Ağustos 2009 Çarşamba

soru-cevap

Soru:

Malın bünyesine giren yüklenilen KDV’nin hesaplanması konusunda bilgi verir misiniz?



Cevap:

Toplam indirilebilir Üretime Sevk

Katma Değer Vergisi - Edilmeyen Stoklardaki = Mamul Mala İlişkin KDV

Mallara Ait KDV





Önceki Dönemden Eden KDV Oranı

Devreden Mamul Bu Dönem İmal Toplam Mamul

Maliyeti + Edilen Mamul = Maliyeti

Maliyeti





"Yüklenilen Toplam KDV/Üretilen malların toplam maliyeti "formülü bize bir birim maliyet için yüklenilen KDV tutarını vermektedir. Ancak, böyle bir hesaplama yapılabilmesi için her ürün çeşidinin maliyet bedelinin ayrı ayrı bilinmesi gerekir. Bunun için her ay sonunda imalat hesaplan yapılmalıdır. Elde edilen oran ile ihraç edilen malın maliyet bedeli çarpılarak o mal için yüklenilen toplam KDV hesaplanacaktır.

Bu yöntemde, genel yönetim giderleri için yüklenilen KDV'nden de istisna mala pay verilmiş olmaktadır.

Örneğin, geçen dönemden devreden KDV dahil işletmenin indirilecek KDV toplamı 1.000 TL olsun. Üretime sevk edilmeyen ham madde ve yarı mamullere ait KDV'nin ise 300 TL olduğunu kabul edelim. (Stoklara isabet eden KDV stok maliyetlerinden ve bu maddelerin alımında ödenen KDV'lerden çıkartılabilir) İşletmenin o aya ait mamuller hesabının da (geçen

dönemden devreden mamuller dahil) 13.000 TL olsun. Bu durumda bir birim mamul maliyeti için yüklenilen KDV oranı (genel yönetim giderleri için yüklenilen KDV dahil) (700/13.000=) %5,38'dir. Diğer bir ifade ile işletme 100 liraya imal ettiği bir mamul için 5,38 TL KDV yüklenmiştir.

İşletme Mamuller hesabındaki malın 8.000 TL'lık kısmını ihraç etmiş ise ihracat nedeniyle yüklendiği KDV tutarı (8.000 x 0.0538=) 430,5 TL olacaktır. Bu işletmenin maliyet bedeli 4.000 TL malı da yurtiçinde 5.000. TL'ye sattığını ve bu satış nedeniyle 750.TL KDV tahsil ettiğini varsayalım.

-Hesaplanan KDV (Yurtiçi satışlar (5.000*0,15)) 750

-İndirilecek KDV Toplamı 1.000

-İade Hakkı Doğuran İşlemlere Ait Yüklenilen KDV 430,4

-İade Hakkı Doğurmayan İşlemlere Ait Yüklenilen KDV 569,6

-İndirimle Giderilemeyen KDV 250

-İADESİ GEREKEN KDV 250

Görüleceği gibi, ihracat için yüklenilen katma değer vergisi tutarı 430,4 TL olduğu halde mükellefin yurtiçi satışlarının bulunması nedeniyle indirim mekanizmasıyla gideremediği katma değer vergisi kadar (250.-TL) iade talep edebilecektir. Mükellefin o dönem hiç yurtiçi satışı olmasaydı, iadesi is¬tenebilecek KDV tutarı 430 4 TL olacaktı ve ihraç edilmeyen mallara ait olarak yüklenilen KDV olan 569,6 TL devreden katma değer vergisi olarak gösterilecektir. 26 ve 28 Nolu KDV Tebliğlerinde de belirtildiği gibi, yurtiçi ve yurdışı hasılat bedelleri dikkate alınarak veya yurtdışı satış bedeline genel katma değer vergisi oranını uygulamak suretiyle iade alınması söz konusu değildir. Ancak, işletmenin ve olayın durumuna göre satış hasılatları da yüklenilen KDV'nin hesabında bir ölçü olabilir.



İşlemenin ihracatla ilgili olarak ATİK alımları nedeniyle yüklendiği KDV mamul maliyeti için yüklenilen KDV'den ayrı olarak iadeye konu edilebilir.







Koray ATEŞ