Sayın Dostlarım Merhaba
Dünyada finans sektöründe yaygınlaşan krizler yüzünden uğranan zararlar sistemin yeniden yapılanmasını gerektirmiştir. Bu konudaki çalışmalar. 7’sı bir yerdedir ve bunların her biri birer kitap yazılacak kadar geniş konulardır.
Gerekli eğitimler verilememektedir. Konu hakkında bilgiler azdır ve çoğu firmalar hazırlıksızdırlar.
YENİ TANIMLAMALAR
Bu 7’sı bir yerde olan düzenlemeler kısaca bilgilerinize sunulmuştur
1-YENİ T.T.K: Kanunla birçok değişikliğe de imza atılacak Bu kanun tasarısıyla tüketici haklarının korunması hedefleniyor. Anonim şirketlerinin kuruluşu ve işleyişi kolaylaştırılıyor. On-line toplantı yapma imkânı getiriyor. Örneğin İstanbul’da yapılacak bir toplantıya dünyanın her hangi bir yerinden toplantıya katılma imkânı gerçekleşebilecek. 1 Kişiyle anonim ve limitet şirketi kurulabilecek. Kanuna, Dünya Ticaret Örgütü’nün prensiplerini ve AB Ticaret Hukuku ilkelerini de eklenmiştir.
Türk Ticaret Kanunu değişiklikleri özellikle ticari yaşamı önemli ölçüde değiştirecek. Türk şirketleri şeffaflaşarak, hem yabancı şirketler açısından, hem de yerli şirketler açısından daha güvenilir partnerler haline gelecekler
1535 maddeden oluşan Türk Ticaret Kanunu’nda yapılacak değişiklikle Deniz Ticaret Hukuku ve Sigorta Hukuku’nun yeni hali de yer alacak. 55 yıl aradan sonra Türk Ticaret Kanununda ilk kez köklü değişikliğe gidilecek. Murakıplar mutlaka mali müşavirlerden olacak... Vs. Anonim şirketlere getirilen denetim yükümlülükleri nelerdir? Kimler denetçi olabilir? Bağımsız denetim nasıl yapabilir?
Taslak, şirketlerin denetimi için tamamen yeni kabul edilebilecek bir sistem öngörmektedir. Buna göre, hâlihazırda şirketlerin zorunlu organları arasında sayılan ve konuyla ilgili uzmanlığı bulunması gerekmeyen denetçi vasıtasıyla yapılan denetim, yeni düzenleme ile yerini bağımsız denetim şirketlerine veya serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler vasıtasıyla yapılacak bağımsız denetime bırakmıştır. Yapılacak denetim, finansal tabloları ve/veya konsolide finansal tabloları ve yıllık raporları da içerecek şekilde düzenlenmiştir. Denetimin Uluslararası Denetim Standartları’na göre yapılması öngörülmüştür. Taslak ile denetim sistemine ilişkin getirilen bir diğer yenilik, işlem denetçilerine yer verilmesidir. Söz konusu işlem denetçileri, şirketin kuruluş, sermaye artırımı ve azaltılması, birleşme, bölünme, tür değiştirme, menkul değer ihracı gibi işlemlerini denetleyen denetçilerdir.
Taslakta ayrıca herhangi bir pay sahibinin istemiyle özel denetim yapılabilmesine imkân tanınmıştır. Genel kurul, pay sahibinin özel denetim istemini kabul ederse mahkeme tarafından özel denetçi atanmaktadır. Genel kurul özel denetim talebini reddeder ancak pay sahibi talebini tekrarlarsa Genel kurulun kararı ne olursa olsun mahkeme tarafından bir özel denetçi atanır.
Taslak ile şirketlerin denetiminin, şirketlerin ölçeğine göre ya bağımsız denetim kuruluşları ya da en az bir serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir uzman tarafından yapılması öngörülmüştür. Buna göre, küçük ve orta ölçekli şirketlerin denetimini en az bir serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir yapacak, büyük ölçekli şirketlerin denetimi ise bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılacaktır
2-İÇ KONTROL: İç denetim veya İç kontrol; işletmelerin ve kurumların kendi yapıları içinde oluşan yönetsel körlükleri (imalat körlüğünü ) aşabilmeleridir. Faaliyetlerine değer katmak para ve mal kaybını önlemek, hile ve su istimallerle yâda hatalı kararlarla gelir kaybını önlemektir.
İç denetim, Yeni T.T.K da ve Kamu Yönetimi Kanununda ve SPK ile Basel II de önem kazanmıştır.
3-KURUMSAL YÖNETİM: 4 ilkesi vardır. Şeffaflık, hesap verilebilirlik, adillik ve sorumluluk Şirketlerin bu ilkeler etrafında yeniden yapılanmalarını gerektiren bir sistemdir ya da kısaca kurumların yönlendirme ve icraatın performansını ölçme sistemidir. Kurumsal yönetim ilkeleri doğrultusunda yönetilen şirketler daha sağlam ve daha az riskli ve daha güvenilir olurlar. T.T.Kanunu tasarısı tüm şirketler için kurumsal yönetim maddeleri içermektedir.
Kurumsal yönetim, hâkim ortağın azınlık sahiplerinin haklarını da korumasını sağlar.
4-RİSK YÖNETİMİ: Firmaların gelecek olumsuzluklara ve krizlere karşı korumak için erken uyarı yaparak firmaya, bankaya maruz kalacakları riski yönetebilmeli böylece sermayelerini korumalı. Risk yönetimi bir süreçtir. Önce risk tespit edilir arkasından riskin ölçümü yapılır sonra bertaraf edilmesi için gerekli müdahaleler yapılıp bir daha oluşmaması için önlem alınır. Risk yönetimi asla risk almamak değildir.
5-UFRS: Farklı alanlarda faaliyetlerini sürdüren işletmelerin finansal sonuçlarını daha kolay karşılaştırılmasına yarayan ortak bir dil şeklinde özetlenebilir. Reel sektörün Finansal tablolarının UFRS ye göre uygun olması gereği SPK tarafından da tebliğ edilmiştir. Türkiye Muhasebe Standartları (TMSK) ve Türkiye Denetim Standartları Kurulu TÜDESK kurulmuş ve bu standartlara uygulama zorunluluğu getirecek olan yeni Türk Ticaret Kanunu TTK tasarısı yasalaşmıştır. Ayrıca derecelendirmeleri yapacak derecelendirme şirketleri kurulmaktadır.
KOBİ’LER İÇİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI HAKKINDA TEBLİĞ SIRA NO: 208 (1) Bu Tebliğin amacı; bu Tebliğin 1 no’lu ekinde yer alan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ’ler) İçin Türkiye Finansal Raporlama Standardı”nın yürürlüğe konulmasıdır.
Finansal tablolar hangi muhasebe standartlarına uygun düzenlenecektir?
Finansal tablolar Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından yayımlanan ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UFRS”) ile uyumlu olan Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olarak düzenlenmek zorundadır. Bu çerçevede ayrıca konsolide mali tabloların hazırlanması zorunluluğu da getirilmiş bulunmaktadır. TMSK, değişik ölçütteki işletmeler ve sektörler için, UFRS tarafından farklı düzenlemelere izin verildiği hallerde özel ve istisnai standartlar koymuştur koyabilir. Kanunlarla, belirli alanları düzenlemek ve denetlemek üzere kurulmuş bulunan kurum ve kurullar, Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olmak ve TMSK’nın onayını almak şartıyla, kendi alanları için geçerli olacak standartlar ile ilgili olarak, ayrıntıya ilişkin sınırlı düzenlemeler yapabilirler
Muhasebe standartlarına uyulmaması halinde neye göre çıkarıldığı belli olmayan mali tablolar onu düzenleyenlerin dışında hiç kimseye bir şey ifade etmeyecektir. Vergi İdaresi standartlara uymayan bilanço bilanço karına itibar etmeyecek yeminli mali müşavirler ve bağımsız denetim kuruluşları bu mali tabloları tasdik etmeyecek bu bilançolara borsaya kote olunamayacak bankalardan kredi alınamayacak bilançolar yurtdışında kabul görmeyecek ortaklar kar dağıtımına itiraz edeceklerdir. Bunlara uyulmamasının Türk Ticaret kanununa aykırılık sayılacağı öngörülmüştür.
6-BASEL NEDİR?
Bankalar arası uyulması gereken kriterleri tespit için ülkelerin merkez bankalarının bir araya gelerek oluşturdukları bir kurumdur. BİS yani Bank for İnternational Settlements 1974 yılında İsviçre’nin kuzeyinde Fransa ve Almanya hudutlarının birleştiği yere yakın küçük bir şehir olan Basel şehrinde kurulmuştur. Türkiye’nin de dâhil olduğu 55 ülkenin merkez bankalarının üyeleri oluşturur merkezde 50 ülkeden 550 kişi çalışır.
Bu kurumun 1988 de çıkardığı Basel I standartları zamanla yetersiz kalmıştır. 1996–1999 ve 2001,2003 ve 2004 yılında 900 sayfalık Basel II yayınlanmıştır,
Önce bankalar yeni bir yapıya kavuşacak yani; sağlıklı, denetimli, şeffaf ve yeterli sermayeye sahip olacaklar daha sonra firmalar uluslar arası standartlara göre kredi koşullarına tabi tutulacaklardır.
İlk etapta endişe yaratan büyük değişimdir. Kobilerin çünkü belli standartları yoktur ve önemli bir kısmı kayıt dışı çalışır. Ve kurumsallaşamamışlardır ve kaçınamayacakları bir dönüşüm ile karşı karşıya kalacaklardır. Bunun için işletmelerin hazırlık yapmaları gerekmektedir ve bu bir süreçtir bir kereye mahsus değildir. Şimdi sıra Basel III de
7-BORÇLAR KANUNU: Toplam 649 maddeden oluşan Borçlar Kanunu Tasarısı’nın getirdiği bazı önemli düzenlemeler şöyle
Kanuna göre, borç ilişkilerini düzenleyen bireysel sözleşmeler, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulacak. Yeni kanunlar kapınızdaki posta kutusundan -gittiğiniz hastanedeki tüm ilişkilerinizde yepyeni kuralları hayatınıza sokacak.
SONUÇ OLARAK TİCARETTE YENİ KURALLAR TİCARİ YAŞAMI ÇOK DEĞİŞTİRECEK
Türkiye’de muhasebe mesleğinde artık hiçbir şey eskisi gibi değil. Vergi Usul Kanunu’nun muhasebe üzerindeki yıllarca süren hükümranlığı son bulmuş oldu. Artık ülkemizdeki tüm muhasebe işlemleri Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından çıkarılan Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına göre yapılacak.
Önümüzde tamı tamına 1,5 yıl var bu bir buçuk yıl içerisinde herkes bu standartları öğrenecek ve uygulayabilir hale gelecek. Zaman çok gibi gözüküyor ama inanın değil 1,5 yıl bu öğrenme maratonu için neredeyse anca yetecek bir süre ve inanın anca yetecek
İkinci en önemli konu ise denetim konusu artık Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şirketler (Anonim ve Limitet dâhil) bağımsız denetime tabi şirketlere dönüştüler. Yıllardır SPK, EPDK, BDDK ve Sigorta şirketlerinin dâhil olduğu uygulamaya tüm şirketler dâhil oldu.
Şirket Ortakları, Yöneticiler: Derhal avukatınız ve mali müşavirinizi çağırın olacakları ve olacakların şirketiniz üzerinde yarattığı etkileri masaya yatırın yol haritanızı belirleyin.
Muhasebe Sorumlularınıza, en kısa ve pratik yoldan Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının öğrenimini sağlayın Hazırlanın Çünkü Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu tasarıları yürürlüğe girdiğinde, günlük yaşantımızda da önemli yansımaları olacak.
Kısacık bir zaman ayırıp bu konuları bilgilerinize sunmak konusunda yardımcı olduğumu umut ediyor, ileride birlikte çalışmak ümidi ile iyi çalışmalar diliyorum.
BU KONUDA DAHA FAZLA BİLGİLENMEK VE YENİ ÇIKAN KANUNLAR VE TEBLİĞLER HAKKINDA PERSONELİNİZE EĞİTİM VERMEK AMACI İLE AŞAĞIDAKİ BİLGİLERİ İNCELEMENİZDE YARAR GÖRMEKTEYİM.
EĞİTİMİ VERİLECEK OLAN DERSLER VE KONULAR:
Türk Ticaret Kanunu (Şirketler ve Denetim Hukuku) ve iç Kontrol Sistemi -İç Denetim Standartları
Kurumsal Yönetim -Risk Yönetimi ve UFRS - TMS Raporlama Standartları ile BASEL (SPK ve BBDK) ve Borçlar Kanunu
