Garsona verilen bahşiş gider yazılabilir mi / Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz
SORU: Gerek yurtiçinde ve gerekse yurtdışında yönetim elemanlarının yapmış olduğu gezilerde ve özellikle yurtdışından gelen misafirlerimizin Türkiye'de ağırlanması sırasında yemek ve gezilerde vermiş olduğumuz "bahşiş"leri nasıl giderleştirebiliriz.
Bilindiği üzere mevcut örf ve âdet çerçevesinde söz konusu ödemeler yapılabilmekte ve özellikle ağırladığımız misafirlerimize daha iyi servis yapılabilmesi için bir anlamda bahşiş verilmesi de zorunlu olmaktadır. Bu bahşişlerin giderleştirilmesi konusunda doğan tereddütlerimizi giderebilir misiniz?
YANIT: Bilindiği üzere Gelir Vergisi Yasası'nın 40'ıncı maddesinde "safi kazancın tespit edilmesi için" yapılan ve sözü edilen yasa maddesinde sayılmak suretiyle belirtilmiş bulunan gider ve harcamaların belgelendirilmesi koşuluyla indirim konusu yapılması mümkündür. Bu hüküm kurumlar vergisi mükellefleri için de geçerli bulunmaktadır.
Diğer yandan Vergi Usul Yasası'nın 228'inci maddesi uyarınca "Aşağıdaki giderler için ispat edici kâğıt aranmaz.
* Örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan müteferrik giderler,
* Vesikanın teminine imkân olmayan giderler,
* Vergi kanunlarına göre götürü olarak tespit edilen giderler,"
Yasal düzenleme gereği örf ve teamüle göre bir vesikaya bağlanamayan giderler ile vesikanın teminine imkân bulunmayan giderlerin gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine uygun olması gerekmektedir.
Kural olarak bir giderin safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için söz konusu giderin elde edilen kazançla doğrudan ilişkili olduğunun da ayrıca kanıtlanması gerekmektedir.
Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın vermiş olduğu bir özelgeye göre "genel idare giderlerinin ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesini sağlamak amacıyla yapılması ve belgelendirilmek kaydıyla kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Dolayısıyla değişik yerlerde ürün tanıtımı ve pazarlaması yapan şirket personelinin bu mekânlarda işle ilgili olarak yapılan ödemeler dışında, buralarda çalışan garson, kâhya, barmen vb. gibi kişilere isteğe bağlı olarak vermiş oldukları bahşişlerin (belgelendirilse dahi) ticari kazancın elde edilmesi ve devamı için yapılmış bir genel gider olarak kabul edilmeyeceğinden, söz konusu harcamaların gider kayıt edilmesi mümkün değildir." (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 03.03.2006 gün ve VUK-B.07.1.GİB.4.34.19.02/1649 sayılı özelgesi)
Bahşiş hizmetten önce verilebileceği gibi, hizmetten sonra da verilebilmektedir. Ancak söz konusu ödemelerin yapılması hizmetin alımı veyahut da hizmetten yararlanılması için zorunlu değildir. Daha açıkçası hizmetten yararlananların takdirine göre miktarı belirlenmiş bulunan bir ödeme niteliğindedir. Bu nedenle vergi idaresi bahşişle ilgili ödemeleri gider olarak kabul etmemektedir. (V. Seviğ)
