18 Şubat 2013 Pazartesi

Limited Şirket Hisse Satışı Ve Arızi Kazançlar


Limited Şirket Hisse Satışı Ve Arızi Kazançlar Hususu
Tarih: 12.09.2012
Bilindiği gibi, limited şirketlerde ortaklık  paylarının devrinde elde edilen kazançlar  değer artış kazancı nedeniyle gelir vergisine tabi olarak vergilendirilmektedir.  Vergileme sırasında alış-satış karı ya da kazancının 8.000 TL’yi geçmesi zorunludur.   Bu tutar, 2012 yılı için 8.000 TL’dir.

Limited şirket hisse devirlerinin mutlak surette noterden yapılması ve ticaret sicilinde tescil edilmesi  zorunludur.
Konuya ilişkin bir örnek vermek yerinde ve faydalı olacaktır. (GVK mük. md.80/4 )
Örnek: (X) Ltd. Şti.nin %25 ortaklık payına sahip olan Bay (A) bu hisseleri
18.02.20 tarihinde 250.000 TL bedel ile iktisap etmiş, hisselerinin tamamını 24.07.2009 tarihinde 40.000 TL bedel ile Bay (B)’ye satmıştır.
1) Ortaklık payının iktisap tarihinden önceki aya (Ocak 2008) ilişkin ÜFE endeksi 145,18’dir.
2) Ortaklık payının elden çıkarıldığı aydan önceki aya (Haziran 2009) ilişkin ÜFE endeksi 161,40’dır.
3) Tespit edilen endeks artışı oranı [(161,40 – 145,18) / 145,18]= %11,17’dir. Bu oran kanunla belirlenen oranın (%10 veya üzeri) üzerinde olduğundan ortaklık payının iktisap bedelinin belirlenmesine ilişkin endeksleme yapılacaktır.
4) Ortaklık payının reel iktisap bedeli {[1+(161,40 – 145,18) / 145,18]*25.000=} 27.792,50 TL olarak hesaplanacaktır.
5) Ortaklık payının elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazancı (40.000,00-27.792,50)= 12.207,50 TL olarak hesaplanacaktır.

Diğer yandan, safi değer artışı kazancının saptanması sırasında Limited şirket ortaklık payının devri esnasında safi değer artış kazancı bulunurken yapılan her türlü elden çıkarma giderleri ile varsa ödenen vergi ve harçlar indirim konusu yapılmaktadır.

GVK mük. md.80 ve ayrıca 5281 sayılı  yasanın 27. maddesi ile yapılan düzenleme ile 1.1.2006 tarihinden itibaren değer artış kazançlarındaki genel istisna düzenlemesi, menkul kıymet ve diğer  sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançlar açısından kaldırılmıştır. Diğer mal ve hakların elden çıkarılmasında doğan kazançlar için istisna tutarı ise her  yıl yeniden değerleme oranında  artırılmak şartıyla 270 seri nolu GVK Genel Tebliği ile 2009 yılı için 7.600 TL olarak belirlenmiştir.  (Bkz. GVK md.86/1-a)
istisna tutarı ise her  yıl yeniden değerleme oranında  artırılmak şartıyla GVK Genel Tebliği ile belirlenir.
Öte yandan, KDVK’nun 17/4-g md. hükmüne göre hisse senedi satış işlemleri KDV’ye tabi değildir. Geçici ilmühaberler yoluyla yapılan satışlar ise hisse senedi olarak değerlendirilmektedir. İştirak hissesinin satışı; anonim veya Limited şirketlerin eshamlı şirketlerin komanditer ortaklarına ait ortaklık payları, iş ortaklıkları ya da adi ortaklıklara iştiraki olması fark etmez. İştirak edilen anonim şirketin, hisse senedi ya da ilmühaberi bastırılmamışsa, edinme tarihinden itibaren 2 yıl içinde satılan hisse, %18 KDV’ye tabidir
Limited şirket ya da başka bir şirkete ait iştirakin, edinme tarihinden itibaren 2 yıl içinde elden çıkartılması yine %18 KDV’ye tabidir.  KDVK md. 17/4-r

Endeksleme Uygulaması Nasıl Yapılacaktır?

Değer artış kazançlarına ilişkin GVK’da yer alan endeksleme uygulamasının amacı, iktisap edilen mal ve hakların elden çıkarılmasında, elden çıkarma bedelinden düşülecek iktisap (maliyet) bedelinin güncellenmesidir. Paranın satın alma gücünde zamanla meydana  gelen azalışlar mal  ve haklarını  iktisap  bedelini gerçeği yansıtmaktan çok uzak  bir hale getirebilmektedir.  Özellikle uzun süreli enflasyonist dönemlerde bu  husus kendini çok daha açık bir şekilde göstermektedir. Bu durum ise fiktif karların oluşmasına ve nihai olarak gerçekte elde edilmeyen bir tutar üzerinden vergi alınmasına neden olmaktadır.
GVK’nun safi değer artışını düzenleyen mükerrer 81. maddesinin son fıkrasına göre mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap  bedeli, elden  çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere, Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen  toptan eşya fiyat  endeksindeki  artış  oranında artırılarak tespit edilir.  Burada hesaplama  yapılırken  mal ve hakkın iktisap edildiği aydan bir önceki aya ait  endeks değeri ile elden çıkarılan aydan bir önceki aya ait endeks değeri kullanılarak iktisap bedeli  gerçek değerine yükseltilecektir. Öte yandan, GVK’nun mük. 81. maddesinin son fıkrası uyarınca, 01.01.2006 tarihinden itibaren elde edilecek gelirlere  uygulanmak üzere mal ve hakların elden çıkarılmasında  iktisap bedelinin toptan eşya fiyat endeksindeki  artış oranında arttırılabilmesi için, endeksteki artış oranının %10 veya  üzerinde olması  gerekmektedir.
Bunun dışında, 5479 sayılı kanunun 11. maddesiyle GVK’nun mük. 298. maddesine eklenen fıkrada, vergi kanunlarında yer alan “toptan eşya fiyatları  genel endeksi” ibaresi “üretici fiyatları genel endeksi” ve “TEFE” ibaresi “ÜFE” olarak uygulanır hükmü yer aldığından, anılan kanunun geçerlilik tarihi  olan 01.01.2006 tarihinden itibaren endeksleme uygulamasında üretici fiyatları genel endeksi (ÜFE) dikkate alınmaktadır.
Dolayısıyla, Limited şirket ortaklık hakkının elden çıkarılmasından doğan gerçek kazancı hesaplamak için söz konusu  kazancı paranın satın alma gücündeki azalmadan, bir başka değişle enflasyondan arındırmak gerekmektedir.

TÜİK Aylık ÜFE Endeksleri Tablosu (2003-2013)
Yıllar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2013
208.9
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2012
205.05
204.86
205.6
205.77
206.86
203.77
203.13
203.65
205.75
206.11
209.53
209.28
2011
184.51
187.69
189.98
191.14
191.43
191.44
191.39
194.76
197.77
200.94
202.24
204.27
2010
166.52
169.29
172.58
176.64
174.61
173.73
173.46
175.46
176.35
178.48
177.92
180.25
2009
156.65
158.48
158.94
159.97
159.89
161.4
160.26
160.93
161.92
162.38
164.48
165.56
2008
145.18
148.9
153.62
160.53
163.93
164.46
166.51
162.62
161.16
162.08
162.03
156.29
2007
136.39
137.68
139.02
140.13
140.68
140.53
140.62
141.82
143.26
143.07
144.35
144.57
2006
124.7
125.02
125.33
127.76
131.3
136.58
137.76
136.73
136.41
137.03
136.63
136.46
2005
118.64
118.77
120.27
121.72
121.96
121.38
120.48
121.73
122.68
123.52
122.35
122.3
2004
107.17
107.4
108.03
110.49
115.5
116.43
115.56
116.69
117.53
120.43
120.43
119.13
2003
96.99
99.12
100.84
100.02
99.04
98.8
99.16
99.7
99.61
100.66
102.8
103.28