KOD uygulaması ile ilgili özellikler
Veysi Seviğ - 11 Aralık 2009 Cuma - Referans
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı geçen hafta içerisinde KOD uygulaması ile ilgili bir açıklama yapmıştır. Bu açıklamaya göre:
* Sahte belge düzenleyen mükelleflerden alışları olanlar düzeltme beyannamesi vermek suretiyle söz konusu alışlarını Katma Değer Vergisi indirimlerinden çıkartacaklardır. Bu bağlamda düzeltme beyannamesinin verilmemesi durumunda, olumsuz alışlara ilişkin Katma Değer Vergisi'nin 4 katı tutarında teminat verilmesi koşuluyla genel esaslara dönüş sağlanabilecektir.
Diğer yandan olumsuz alışın dönemi zamanaşımına uğramışsa, mükellefin müteselsil sorumluluğu bulunmamaktadır. Diğer yandan söz konusu alışlar için Katma Değer Vergisi tevkifatı yapılmış ve vergi dairesine ödenmiş ise tevkifat yapılan alışlardan dolayı da mükellefin müteselsil sorumluluğu olmayacaktır.
* Sahte belge kullanan mükelleflerden alışlarda ise bu alışların banka yoluyla ya da Türk Ticaret Yasası'nda belirtilen çeklerle yapılmış olduğunun vergi dairesine belgelendirilmesi durumunda, alış yapan mükellefin müteselsil sorumluluğu aranmayacaktır. Buna karşılık banka yoluyla ya da çekle yapılmamış olan ödemeler için düzeltme beyannamesi verilerek bu alışlar için ödenen Katma Değer Vergilerinin indirimden çıkartılması gerekmektedir.
Olumsuz alış dönemleri zamanaşımına uğramış ise müteselsil sorumluluktan bahis edilmeyecektir.
Diğer yandan sahte belge kullanan firmanın genel esaslara dönmesi yani hakkındaki olumsuzluğun kalkması durumunda da bu firmadan alış yapanların müteselsil sorumluluğu kalkmış sayılacaktır.
Söz konusu alışlar için Katma Değer Vergisi tevkifatı yapılmış ve vergi dairesine ödenmiş ise tevkifat yapılan alışlardan dolayı mükelleflerin müteselsil sorumluluğu aranmayacaktır.
* Adresinde bulunmayan veya mükellefiyeti resen kapatılan mükelleflerden alışlarda, adresinde bulunmama veya mükellefiyetin kapatıldığı dönemden önceki dönemler için yani mükellefin faal olduğu dönemlerde yapılan alışlar için herhangi bir sorumluluk yoktur. Mükelleflerin bu durumu vergi dairelerine açıklamaları gerekmektedir.
Adresinde bulunulmadığı veya mükellefiyetin kapatıldığı dönemlere ilişkin söz konusu alışlar için düzeltme beyannamesi vermek suretiyle Katma Değer Vergisi indirimlerden çıkarılabilir. Düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, olumsuz alışlara ilişkin Katma Değer Vergisi'nin 4 katı tutarında teminat verilerek genel esaslara dönüş sağlanabilecektir.
Olumsuz alışın dönemi zamanaşımına uğramışsa, mükelleflerin müteselsil sorumluluğu yoktur.
Diğer yandan söz konusu alışlar için Katma Değer Vergisi tevkifatı yapılmış ve vergi dairesine ödenmiş ise tevkifat yapılan alışlardan dolayı mükellefin müteselsil sorumluluğu aranmayacaktır.
* Defter ve belgelerini inceleme elamanına ibra etmeyen mükelleflerden alışlar için defter, belge ibraz edilmeyen dönemlerdeki alışların banka yoluyla ya da Türk Ticaret Yasası'nda belirtilen çeklerle yapılmış olduğunun vergi dairesine belgelendirilmesi durumunda, alış yapan mükellefin müteselsil sorumluluğu bulunmamaktadır.
Ödemelerin, banka yoluyla ya da çekle yapılmamış olması durumunda, söz konusu alışlar için düzeltme beyannamesi vermek suretiyle Katma Değer Vergisi indirimlerinden çıkartılması mümkündür.
Defter ve belge ibraz etmeyen mükellefler hakkında olumsuzluk kalkarsa, bu durumun ayrıca vergi dairesine bildirilmesi gerekir.
Olumsuz alışın dönemi zamanaşımına uğramışsa, mükellefin müteselsil sorumluluğu aranmayacaktır.
Diğer yandan, söz konusu alışlar için Katma Değer Vergisi tevkifatı yapılmış ve vergi dairesine ödenmiş ise tevkifat yapılan alışlardan dolayı mükellefin müteselsil sorumluluğu olmayacaktır.
Ancak uygulamada yaşanan birçok olayda alıcıların, fatura bedelini çek keşide etmek veya banka havalesi ile ödemelerine rağmen, bu durumları dikkate alınmamaktadır.
Oluşan yargı kararına göre de "Alış faturalarının büyük bir bölümünün müşteri çekleriyle veya internet üzerinden banka havalesiyle yapılmış olmasının, Katma Değer Vergisi indiriminde kullanılan faturaların gerçek mal alışlarına ilişkin olduğu"nu göstermektedir. (Danıştay 4. Daire E. No: 2008/8784.K.No: 2009/1974, karar için bakınız: Yaklaşım Dergisi Sayı No: 204)
Uygulamada KOD'a alınmaları nedeniyle birçok ticari faaliyet sahibi zor durumdadır. Özellikle kendilerinden mal aldıkları yükümlülerin, bilahare KOD'a alınanların sayısı her geçen gün artmaktadır.
Alışları nedeniyle vergi dairelerine davet edilen vergi mükelleflerine bazı hallerde kendilerine KOD'a alınmış bulunan kişi ve/veya kurumlardan alış yaptıkları bildirilerek, bu alışları ile ilgili faturalar üzerinde gösterilen Katma Değer Vergilerini düzeltme beyannamesi vererek indirimden çıkartmaları istenmekte olup, bu isteme uymayanlarda KOD'a alınmaktadır
