Torba Yasa Muhasebe Kayıtları
VII- STOK BEYANLARINA İLİŞKİN HÜKÜMLER
A- İŞLETMEDE MEVCUT OLDUĞU HALDE KAYITLARDA YER ALMAYAN EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI
4- Vergisel Yükümlülükler
a) Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca kendilerince veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecek;
- Teslimleri genel orana (%18) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden %10 oranı,
- Teslimleri indirimli orana (%1, %8) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden ise tabi oldukları oranın yarısı
esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, örneği bu Tebliğ ekinde yer alan (Ek:20/A) KDV stok beyanına ilişkin beyanname ile kağıt ortamında veya 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Beyanname, en geç 31/5/2011 tarihine (bu tarih dahil) kadar verilecek ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödenecektir.
Örnek 1- Mükellef (A) kayıtlarında yer almayan emtia dolayısıyla beyanname ve eki envanter listesini 5/4/2011 tarihinde vermiştir. (A), söz konusu beyannameye göre tahakkuk eden vergiyi en geç Kanunun 10 uncu maddesinden yararlanma süresinin son günü olan 31/5/2011 tarihine kadar ödeyebilecektir.
KDV beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, söz konusu beyannameyi de 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda vermek zorundadırlar.
b) 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre beyan edilecek özel tüketim vergisi (ÖTV) tutarları, aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre beyan edilecek KDV matrahını oluşturan rayiç bedelin tespitinde dikkate alınmış olacağından, bu şekilde beyan edilen ÖTV'nin KDV matrahına ayrıca dahil edilmesi söz konusu değildir.
c) Teslimleri KDV'den müstesna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak bu uygulamadan yararlanılması mümkün değildir.
d) Beyan edilen emtiaya ait hesaplanan KDV, 1 No.lu KDV beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.
Ancak, kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların rayiç bedeli üzerinden hesaplanarak ödenen KDV'nin indirimi mümkün olmayıp, bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilecektir.
e) 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrasında; fiili ya da kaydî envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğunun tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle, ziyaa uğratılan KDV'nin, belgesiz mal bulunduran mükelleften aranacağı, bu uygulamaya göre yapılan tarhiyata da vergi ziyaı cezası uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre, kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için yukarıda (a) bölümünde belirtilen şekilde sorumlu sıfatıyla KDV beyan eden ve ödeyen mükellefler bakımından 3065 sayılı Kanunun söz konusu hükmü uygulanmayacaktır.
Buna göre, söz konusu hüküm kapsamında beyanda bulunan mükelleflere, 3065 sayılı Kanunun (9/2) maddesi hükmü uyarınca belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle malın emsal bedeli üzerinden cezalı olarak re'sen tarhiyat yapılmayacaktır.
7- Beyan Edilen Kıymetlerin Kayıtlara İntikali
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı; makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte karşılık hesabı açacaktır.
Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir.
Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar ayrıca envantere kaydedilecek ve 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre, ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecektir.
İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.
Örnek 2- (A) Limited Şirketi, stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (X) malına ilişkin envanter listesini hazırlamış ve 20/5/2011 tarihi itibarıyla beyan etmiştir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu malın, kendisi tarafından belirlenen rayiç bedeli 20.000 TL'dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.
________________________20/5/2011 ____________________________
153 TİCARİ MALLAR 20.000.-TL
191 İNDİRİLECEK KDV 2.000.-TL
525 KAYDA ALINAN EMTİA 20.000.-TL
ÖZEL KARŞILIK HESABI
(6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi)
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.000.-TL
(Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV)
Bu malın satılması halinde kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli 20.000 TL'nin altında olamayacaktır.
Örnek 3- (B) Anonim Şirketi, kayıtlarında yer almayan makine ve demirbaşlarını kayda almak istemektedir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu kıymetlerin mükellefçe belirlenen rayiç bedeli 40.000 TL olup, envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
_______________________________ / _______________________________
253 TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR 40.000.-TL
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD.VE ZAR. 4.000.-TL
526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT 40.000.-TL
ÖZEL KARŞILIK HESABI
(6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi)
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 4.000.-TL
(Sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV)
________________________________ / ________________________________
Mükellef, söz konusu makine ve demirbaşlarını 31/12/2011 tarihine kadar satarsa, bu satıştan önce, satmadığı takdirde 31/12/2011 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydını yapacaktır.
________________________________ / ________________________________
526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT 40.000.-TL
ÖZEL KARŞILIK HESABI
(6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi)
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 40.000.-TL
_______________________________ / _________________________________
Mükellefin, örneğimizdeki makine ve demirbaşlarını peşin olarak 50.000.-TL'ye satması halinde bu satışa ilişkin yukarıdaki kayıtla birlikte yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
_____________________________ / ________________________________
100 KASA HESABI 59.000.-TL
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 40.000.-TL
253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR 40.000.-TL
391 HESAPLANAN KDV 9.000.-TL
679 DİĞER OLAĞANDIŞI
GELİR VE KARLAR 50.000.-TL
_______________________________ / ________________________________
B- KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN EMTİA
4- Vergisel Yükümlülükler ve Muhasebe Kayıtları
a) Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler
Yukarıda açıklanan şekilde faturalanan ve yasal defterlere kaydedilen emtia ile ilgili işlemler, normal satış işlemlerinden bir farklılık arz etmemektedir.
Faturada emtianın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve ilgili dönem beyannamesine dahil edilecektir.
Satış hasılatı yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında da dikkate alınacaktır.
Fatura bedeli "600 Yurtiçi Satışlar", faturada hesaplanan katma değer vergisi de "391 Hesaplanan KDV" hesabına alacak yazılmak suretiyle kayıtlara intikal ettirilecektir. Bu hesapların karşılığını teşkil edecek borçlu hesap uygulamayı yapan mükellefçe gerçeğe uygun olarak tespit edilecektir. Gerçek durum ile kayıtlar arasındaki farklılık, faturasız satışlardan kaynaklanmakta olup faturasız satılan malların karşılığında işletme kalemlerinden birinde artış olması gerekmektedir. Bu artış nakit para, banka, alacak senedi, çek ve benzeri değerler şeklinde olabilir. Dolayısıyla, mal çıkışı karşılığında aktif değer olarak işletmede ne varsa veya işletmede beyan tarihinde bu artış ne olarak görülüyorsa, buna ilişkin hesaplara kayıt yapılması gerekmektedir.
Aktif hesaplarda meydana gelen artışın herhangi bir şekilde tespit edilememesi halinde "689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" (Beyannamenin düzenlenmesi sırasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır) hesabına borç kaydı yapılacaktır.
Örnek 4- (Y) Limited Şirketi, kayıtlarında yer aldığı halde stoklarında mevcut olmayan emtialarını faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Şirketin, ticaretini yaptığı genel oranda KDV'ye tabi olan (A) malının kayıtlarda bulunan ancak stoklarda yer almayan miktarı 20 ton olup kendi kayıtlarına göre bu malın birim maliyeti 15 TL/Kg ve gayrisafi karlılık oranı ise %10'dur.
(Y) Limited Şirketi bu mala ilişkin düzenleyeceği faturada 330.000 TL satış bedeli ve 59.400 TL KDV gösterecektir. Düzenlenen bu faturanın muhasebe kayıtlarına intikali aşağıdaki şekilde olacaktır.
________________________________ / ____________________________
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD. VE ZAR 389.400 TL
(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 330.000 TL
(6111 sayılı Kanunun 11/1 maddesi)
391 HESAPLANAN KDV 59.400 TL
________________________________ / _____________________________
- Giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:
___________________________ / ________________________________
950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 389.400 TL
GİDERLER
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 389.400 TL
GİDERLER ALACAKLI HESABI
___________________________ / ________________________________
Bu kayıtta yer alan 689 numaralı hesap yerine gerçek duruma uygun olması halinde diğer hesaplardan; kasa, bankalar, alınan çekler, alıcılar veya alacak senetleri hesaplarından biri kullanılabilecektir. Örneğin, kayıtsız yapılan satış karşılığında alacak senedi alınmış olması halinde kayıt aşağıdaki şekilde olacaktır.
________________________________ / __________________________
121 ALACAK SENETLERİ 389.400.-TL
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 330.000.-TL
(6111 sayılı Kanunun 11/1 maddesi)
391 HESAPLANAN KDV 59.400.-TL
________________________________ / __________________________
Fatura düzenlenmek suretiyle bu bölümde açıklandığı şekilde hasılatı kayıtlara intikal ettirilen emtianın daha önceki dönemlerde satıldığının tespit edilmesi halinde, düzeltmeye tabi tutulmuş stoklarla ilgili olarak geçmişe yönelik tarhiyat yapılmayacağı gibi ceza ve faiz de uygulanmayacaktır.
Kasa ve Ortaklardan Alacaklar Hesabını Beyanı
6111 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü ile bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerine, 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ile işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verilmiştir.
1- Kapsam
Bu hüküm, sadece bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamaktadır.
2- Bilanço Düzenleme ve Beyan
Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan
-Kasa mevcutlarını ve
-İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını 6111 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın son iş günü olan 31 Mayıs 2011 tarihine (bu tarih dahil) kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir (Ek: 22).
Kanunun 11 inci maddesinin ikinci fıkrası hükümleri uyarınca verilmesi gereken ve elektronik ortamda gönderilebilen beyannamenin, kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda göndermek zorunda olan mükellefler tarafından 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda gönderilmesi zorunludur. Elektronik ortamda beyanname ve bildirim verme zorunluluğu bulunmayanlarca, söz konusu beyan kurumlar vergisi mükellefiyeti yönünden bağlı olunan vergi dairelerine kağıt ortamında yapılabilecektir.
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarının belirlenmesinde, tek düzen hesap planında yer alan “131. Ortaklardan Alacaklar” ve “231. Ortaklardan Alacaklar” toplamından “331. Ortaklara Borçlar” ve “431. Ortaklara Borçlar” toplamının çıkarılması sonucunda kalan net tutar dikkate alınacaktır.
Söz konusu beyan sonucunda aşağıdaki esaslara göre kayıtlar düzeltebilecektir.
3- Vergisel Yükümlülükler ve Muhasebe Kayıtları
Bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar tutarlarını düzeltmek için beyanda bulunan mükellefler, beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında vergi hesaplayacak ve hesaplanan vergiyi beyanname verme süresi içinde ödeyeceklerdir.
Söz konusu tutarların beyanı üzerine, defter kayıtlarının düzeltilmesi gerekeceği tabiidir.
Örnek 5- (A) Anonim Şirketinin, 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda kasa hesabında 150.000 TL görünmekle birlikte fiilen kasada bulunmayan tutar 145.000 TL’dir. Şirketin dönem içindeki faaliyetleri sonucunda, beyan tarihi olan 15/4/2011 tarihi itibarıyla kasa mevcudu 200.000 TL olarak görülmektedir.
Anılan mükellef, her ne kadar beyan tarihi itibarıyla kasa mevcudu 200.000 TL olsa da, 31/12/2010 tarihli bilançosunu baz almak suretiyle bu tarih itibarıyla var olan kasa mevcudu içinde fiilen kasada bulunmayan tutarları esas alacak, bu tutarın 145.000 TL olması nedeniyle, bu tutarı beyan edecek ve beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan vergiyi beyanname verme süresi sonuna (31/5/ 2011 tarihine) kadar ödeyecektir.
Bu çerçevede;
Beyan tutarı: 145.000 TL
Hesaplanan vergi: (145.000 x %3=) 4.350 TL
Beyanla ilgili muhasebe kayıtları da aşağıdaki şekilde olacaktır.
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcudunun, kasa hesabından düşülmesi:
___________________________ /_________________________________
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE 145.000 TL
ZARARLAR
(6111 sayılı Kanunun 11/2 Maddesi)
(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
100 KASA 145.000 TL
___________________________ /_________________________________
- Verginin hesaplanması:
___________________________ /_________________________________
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE 4.350 TL
ZARARLAR
(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 4.350 TL
/
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcudundan kaynaklanan giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:
_____ /____________________
950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 149.350 TL
GİDERLER
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 149.350 TL
GİDERLER ALACAKLI HESABI
_____ /____________________
Örnek 6- (K) Anonim Şirketinin, 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda kasa hesabında 200.000 TL görünmekte olup, dönem içindeki faaliyetleri sonucunda, beyan tarihi olan 23/3/2011 tarihi itibarıyla kasa mevcudu 110.000 TL’dir.
Anılan mükellef, her ne kadar, 31/12/2010 tarihli bilançosunu baz almak suretiyle bu tarih itibarıyla var olan kasa mevcudu 200.000 TL olsa da, beyan tarihi itibarıyla kasa mevcudu 110.000 TL olduğundan, fiilen kasada bulunmayan kısım esas alınmak suretiyle en fazla bu tutar (110.000 TL) kadar beyanda bulunabilecektir.
Bu tutarın 100.000 TL’lik kısmının kasada fiilen bulunmadığı varsayıldığında beyan edilecek tutar ve üzerinden hesaplanacak vergi aşağıdaki gibi olacaktır.
Beyan tutarı: 100.000 TL
Hesaplanan vergi: (100.000 x %3=) 3.000 TL
ve beyanla ilgili muhasebe kayıtları da aşağıdaki şekilde olacaktır.
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcudunun, kasa hesabından düşülmesi:
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR 100.000.TL
(6111 sayılı Kanunun 11/2 Maddesi) (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
100 KASA 100.000 TL
Verginin hesaplanması:
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR 3.000.TL
(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 3.000.TL
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcudundan kaynaklanan giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:
___________________________ /_________________________________
950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 103.000 TL
GİDERLER
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 103.000 TL
GİDERLER ALACAKLI HESABI
Örnek 7- (C) Anonim Şirketinin, 31/12/2010 tarihli bilançosunda bulunmakla birlikte işletme bakımından gerçekte olmayan ortaklardan alacak ve ortaklara borç tutarları, bilanço hesapları itibarıyla aşağıdaki gibi olup, beyan tarihi itibarıyla bu tutarların değişmediği varsayılmıştır.
- 131. Ortaklardan Alacaklar hesabı 150.000 TL
- 231. Ortaklardan Alacaklar hesabı 75.000 TL
- 331. Ortaklara Borçlar hesabı (85.000) TL
- 431. Ortaklara Borçlar hesabı (60.000) TL
Bu çerçevede;
Beyan tutarı: [(150.000+75.000)-(85.000+60.000)=] 80.000 TL
Hesaplanan vergi: (80.000 x %3=) 2.400 TL
olacaktır.
Anılan mükellef, söz konusu tutarı beyan edecek ve beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan vergiyi beyanname verme süresinde ödeyecektir.
Beyanla ilgili muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi:
___________________________ /_________________________________
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE 80.000 TL
ZARARLAR
(6111 sayılı Kanunun 11/2 Maddesi) (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 65.000 TL
231 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 15.000 TL
Verginin hesaplanması:
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE 2.400 TL
ZARARLAR
(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.400 TL
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan ortaklardan alacaklardan kaynaklanan giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı: _______________ /
950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 82.400 TL
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 82.400 TL
GİDERLER ALACAKLI HESABI
____________________ /_________________________________
Örnek 8- (Y) Limited Şirketinin, 31/12/2010 tarihli bilançosunda bulunmakla birlikte işletme bakımından gerçekte olmayan ortaklardan alacak ve borç tutarları bilanço hesapları itibarıyla aşağıdaki gibidir.
- 231. Ortaklardan Alacaklar hesabı 200.000 TL
- 431. Ortaklara Borçlar hesabı (80.000) TL
Beyan tarihi itibarıyla ise ortaklardan alacak ve borç tutarları şu şekildedir.
- 131. Ortaklardan Alacaklar hesabı 50.000 TL
- 231. Ortaklardan Alacaklar hesabı 180.000 TL
- 331. Ortaklara Borçlar hesabı (100.000) TL
Bu çerçevede, beyan tarihi itibarıyla ortaklardan (net) alacak tutarı; [(50.000+180.000)-(100.000)=] 130.000 TL olsa da 31/12/2010 tarihi itibarıyla ortaklardan (net) alacak tutarı; [(200.000)-(80.000)=] 120.000 TL’dir. Buna göre;
Beyan tutarı: [(200.000)-(80.000)=] 120.000 TL
Hesaplanan vergi: (120.000 x %3=) 3.600 TL
olacaktır.
Anılan mükellef, söz konusu tutarı beyan edecek ve beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan vergiyi beyanname verme süresinde ödeyecektir.
Beyanla ilgili muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi:
___________________________ /_________________________________
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR 120.000 TL
(6111 sayılı Kanunun 11/2 Maddesi) (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 50.000 TL
231 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 70.000 TL
___________________________ /_________________________________
- Verginin hesaplanması
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE 3.600 TL
ZARARLAR
(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 3.600 TL
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan ortaklardan alacaklardan kaynaklanan giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:
950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 123.600 TL
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 123.600 TL
GİDERLER ALACAKLI HESABI
6111 Sayılı Torba Yasanın Resmi Gazetede yayımlanmasından sonra meslek mensupları tarafından en çok merak edilen konu muhasebe kayıtları olacaktır.
Torba yasa ile ilgili Tebliğ çıkana kadar kasa fazlasının, ortaklara borçlar hesabının, KDV matrah artırımının, stokların fiili duruma getirilmesi ile ilgili muhasebe kayıtları meslektaşlar arasında tartışılacaktır. Bizde elimizden geldiği kadarı ile muhasebe kayıtlarının nasıl yapılacağı konusunda bilgi vermeye çalışacağız.
